About the album
Willem van Otterloo gained his reputation chiefly as a conductor: he was chief conductor of the ‘Utrecht Stedelijk Orkest’ (1934-49) and the ‘Residentie Orkest’ (The Hague Philharmonic Orchestra) (1949-72), while he was also connected with the orchestras of Düsseldorf, Tokyo, Melbourne and Sydney.
His great significance as a conductor, which lasts to this day, is apparent from the 13 CD box, Willem van Otterloo/Residentie Orkest: the Original Recordings 1950-1960, issued by Challenge Classics in 2005 (CC 72142). As a composer he left only about a dozen compositions. Van Otterloo’s last complete composition (Serenade) dates from 1944, when the composer was 36 years old.
From 1943 dates Van Otterloo’s most successful composition, the Symphonietta (for triple woodwind and four horns), a piece that continues to be played to this day. In its fast movements it is a virtuoso and entertaining work, while in its slow passages we again hear sonorous ‘French’ chords. The double bassoon lends extra body to the ensemble and the cor anglais adds a melancholy colouring. In short, it is a finely constructed piece in which form and content go hand in hand and to which, exceptionally, the composer made no changes.
The (undated) Suite for String Orchestra is a simple piece, easy to play by amateurs, and to some extent it is influenced by Bartók (for example at the opening of the second movement), a radical point of difference from the rest of Van Otterloo’s output, which is restricted in extent. Lasting only nine minutes, this Suite gives rather an incomplete impression and seems to cry out for a short, fast final movement. An examination of the original manuscript indicates that that there is a fifth movement, marked ‘Finale, allegro molto’. Unfortunately, after the first bar, not a single note of this movement can be found.
From the black year of 1944 is the Serenade. In the first, tidily written manuscript the piece is still called a divertimento, is in four movements and is scored for brass (four horns, four trumpets, three trombones and tuba), harp, celesta and percussion. In the second, ‘definitive’ version the title ‘Divertimento’ is replaced by ‘Serenade’ and a piano part is added.
In 1958, to fulfil a commission from the Amsterdam municipality, he presented an Intrada for brass and percussion. He re-used the final movement (‘Hymne’) of the Serenade, discarding the harp part and reducing the percussion. A fourth trombone and a double bassoon were added, chords and voice leading were changed, whole phrases sometimes substituted, but despite all the changes it is still the same piece.
In 1952, when he had already been conductor of the The Hague Philharmonic for a few years - he made a second orchestration of Schubert’s Fantaisie, op. 103, which he had already orchestrated in 1940. The two versions are completely different: in the second, the brass is used more cautiously, the tuba part from the first version is left out, and above all the orchestration is more transparent, aiming towards a classical sound without the romantic, full-sounding sonority of the first. It is a functional, well-crafted instrumentation without much of a personal imprint, but subservient to the style of Schubert’s music, and thus at the opposite pole from Webern’s orchestration of Bach for example, which says more about Webern that it does about Bach.
Een opwindende interpretatie van de kleurrijke en bijna vergeten werken van Van Otterloo
Dit album bevat werken van de beroemde Nederlandse dirigent en componist Willem van Otterloo, uitgevoerd door het Radio Filharmonisch Orkest onder leiding van Micha Hamel en Thierry Fischer. Naast originele werken van Van Otterloo bevat het album ook zijn tweede versie van de orkestbewerking van de Fantaisie in F klein op. 103 van Franz Schubert.
Willem van Otterloo was vooral bekend als dirigent. Hij was chefdirigent van het Utrecht Stedelijk Orkest (1934-1949) en het Residentieorkest (1949-1972). Daarnaast was hij verbonden aan orkesten in Düsseldorf, Tokyo, Melbourne en Sydney. Zijn belang als dirigent blijkt uit de dertiendelige verzameling Willem van Otterloo/Residentie Orkest: the Original Recordings 1950-1960.
Van Otterloo heeft slechts een dozijn werken gecomponeerd. Hij had het te druk als dirigent om veel tijd aan componeren te besteden. Zijn laatste volledige werk, Serenade, stamt uit 1944, toen de componist 36 jaar oud was. Toen hij zijn carrière als dirigent had afgerond, wist hij niet meer waar hij moest beginnen, omdat hij al jarenlang niet meer gecomponeerd had.
De Symphonietta uit 1943 is het meest succesvolle werk van Van Otterloo. Het wordt tegenwoordig nog steeds uitgevoerd. De vermakelijke snelle delen bevatten virtuoze passages, en de langzame delen ‘Franse’ akkoorden met een rijke klank.
Willem van Otterloo (1907-1978) erwarb sich seinen Ruf vorwiegend als Dirigent. Vor allem seine Zeit als Chefdirigent des Residenz Orchesters in Den Haag ist in guter Erinnerung und hervorragend dokumentiert, u.a. durch die 13-CD-Box bei CHALLENGE CLASSICS (CC 72142). Als Komponist hinterließ er nur etwa ein Dutzend Kompositionen, die alle vor seinem 36. Lebensjahr entstanden. Seine Werke lassen gelegentlich an Bartok, Rosza oder auch Kodaly denken; van Otterloo entwickelt aber eine deutlich eigene Tonsprache. Die vorliegende CD bietet somit einen spannenden Blick auf fast vergessene, farbenreiche Orchesterwerke des beginnenden 20.Jahrhunderts.